تفاوت زن و مرد در دیه و قصاص در قانون مجازات اسلامی

دیه در اسلام بر معیار ارزش معنوى انسان مقتول نیست، بلکه یک دستور خاصى است که ناظر به مرتبه بدن انسان کشته شده مى‏باشد، نشانه آن این است که اسلام بسیارى از افراد اعم از زن و مرد را که داراى اختلاف علمى یا عملى‏اند متفاوت مى‏بیند و تساوى آنها را نفى مى‏کند، و در عین حال دیه آنها را مساوى مى‏داند، مثلا درباره تفاوت عالم و جاهل مى‏گوید:

. هل یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون [1]

آیا کسانى که مى‏دانند با کسانى که نمى‏دانند مساویند؟

و درباره تفاوت مجاهد قائم و غیر مجاهد قاعد چنین مى‏فرماید:

لایستوی القاعدون من المؤمنین غیر اولی الضرر و المجاهدون فی سبیل الله [2]

مؤمنان خانه‏نشین که زیان دیده نیستند با آن مجاهدانى که با مال خود در راه خدا جهاد مى‏کنند یکسان نمى‏باشند. ودرباره اختلاف کسى که قبل از فتح مکه و پیروزى چشمگیر اسلام، جهاد و کمک مالى مى‏کرد و در راه خدا مبارزه و انفاق مى‏نمود با کسى که بعد از فتح مکه در جهاد شرکت مى‏کرد و در راه اسلام کمک مالى مى‏نمود چنین مى‏فرماید:

. لا یستوی منکم من انفق من قبل الفتح و قاتل اولئک اعظم درجة من الذین انفقوا من بعد وقاتلوا وکلا وعد الله الحسنى والله بما تعلمون خبیر [3]

کسانى از شما که پیش از فتح مکه انفاق و جهاد کرده‏اند با دیگران یسکان نیستند، آنان از حیث درجه بزرگتر از کسانى‏اند که بعدا به انفاق و جهاد پرداخته‏اند.

فهرست مطالب

تفاوت زن و مرد در دیه و قصاص در قانون مجازات اسلامی 2

چکیده2

مقدمه. 3

حکمت تفاوت دیه زن و مرد. 4

دیه و قصاص و تکلیف حکومت و حق ن 10

قصاص زن و مرد. 11

الف) قصاص نفس 11

ب) قصاص عضو. 12

دیه مرد و زن 12

الف) دیه نفس 12

دلایل برابرى زن و مرد در دیه و قصاص 13

الف) عدالت خداوند متعال 13

ب) برابرى همه انسان‏ها با یکدیگر. 14

ج) صراحت آیات قصاص 17

د) حیات بودن قصاص 17

و) روایات مخالف با روایات مشهور18

ز) ضعف اجماع. 20

نقش زمان و مکان در قصاص و دیه. 21

قانون و ن سرپرست خانوار22

پیشنهاد حقوقى 23

پاورقی 25